En nu de emancipatie van de oudere allochtone man

In de jaren tachtig werkte Perihan Utlu aan de emancipatie van allochtone vrouwen in Bos en Lommer. Twintig jaar later houdt ze zich opnieuw bezig met emancipatie, maar nu bij allochtone mannen.

Het mannenemancipatieproject slaat aan; vorige week presenteerde ze de resultaten aan de gemeente.

Het is hetzelfde probleem, maar bij het andere geslacht in een andere tijd. Nu ongeschoold werk grotendeels verplaatst is naar het buitenland, is er een grote groep oudere allochtone mannen buitenspel komen te staan. Ze vervreemden langzaam van samenleving, van hun kinderen én vrouw.

Vier jaar geleden stuitte Perihan Utlu (50) bij toeval op het probleem. Na onderzoek begon ze met een project voor ‘ mannen in een kwetsbare positie’ in 2007 in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht van start. De pilots zijn inmiddels afgerond en blijken een succes, de helft van de deelnemers heeft nu een leer-werkbaan of een baan.

Allochtone mannen in een kwetsbare positie; waar moet je aan denken?

“Het gaat om mannen uit culturen waarin de rol van de kostwinner erg belangrijk is. Ze schamen zich voor hun vrouw en kinderen en voelen zich tekort gedaan. Zo vervreemden ze van de Nederlandse samenleving en komen ze in een isolement terecht. Als kostwinner worden ze ook nog eens voorbijgestreefd door hun vrouw, want die heeft wel aansluiting bij de Nederlandse maatschappij gevonden. Doordat hun opleiding en taal ook vaak matig zijn, wordt het vrij uitzichtloos. ”

Waarom is die aandacht er nooit eerder geweest voor deze groep?

“Ze hebben altijd kunnen werken, veelal in fabrieken. De emancipatiecursussen lieten ze aan zich voorbij gaan. Inmiddels is het ongeschoolde fabriekswerk grotendeels naar het buitenland verplaatst. ”

“Deze mannen, bijvoorbeeld Turken, vallen niet terug op een Amsterdamse bruine kroeg, maar het Turkse koffiehuis. Daar blijven ze in hun eigen cultuur hangen en krijgen ze een negatief beeld van de Nederlandse maatschappij. ”

Wat wordt de mannen geleerd in de cursus?

“Zelfvertrouwen. Via trainingen moeten ze het nutteloze gevoel van zich afzetten. We stellen een doel waar naartoe gewerkt wordt. Daarnaast krijgen ze les over de maatschappij; over werk en solliciteren. Uiteindelijk moeten ze weer wat waard worden voor vrouw, kinderen en de maatschappij. ”

Tegen welke problemen lopen deze mannen op in hun rol als vader ?

“Opvoedingsproblemen. Puberende kinderen. Veel van deze vaders proberen hun kinderen bij te brengen dat ze moeten studeren om goed betaald werk te vinden. Dat leidt tot conflicten, want die kinderen zeggen tegen hun vader: ‘ Wat weet jij daar nou van?’ Ze willen trots zijn op hun vader, maar dat kan eigenlijk niet. ”

Bestaat er een verband tussen dat thuisisolement en de probleemjeugd?

“Het ligt in het verlengde van elkaar. Veel van deze kinderen voelen zich thuis niet lekker, dat uiten ze elders. Ze voelen zich minderwaardig en gaan daar naar handelen. ”

Het Parool, 30 juni 2009