In bijna de helft van de huisbezoeken die gemeentelijke controleurs bij studenten afleggen, stuiten de controleurs op fraude met de studiebeurs. Thuiswonende studenten schrijven zich massaal in bij kennissen of familie als uitwonende student, maar blijven ondertussen wel bij hun ouders wonen.
In veertig procent van de huisbezoeken die de Dienst Persoons- en Geo-informatie (DPG) heeft afgelegd, is fraude geconstateerd. Dankzij de truc strijken de meeste studenten bijna tweehonderd euro per maand aan extra studiefinanciering op. Als thuiswonende krijgen ze een basisbeurs van 95 euro per maand, als uitwonende 266 euro.
Voor de controles is de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO, voorheen IB-groep) deze zomer een samenwerking aangegaan met DPG. DUO heeft geen opsporingsbevoegdheid en is afhankelijk van de dienst persoonsgegevens. De samenwerking werpt vruchten af. Alleen al in Amsterdam worden dit jaar 2500 verdachte adressen gecontroleerd. Rotterdam, Den Haag en steden in de regio Twente controleren ook of uitwonende studenten echt het ouderlijk huis hebben verlaten.
Volgens Erwin Lubberding, hoofd handhaving van DPG, denken studenten dat ze gemakkelijk een loopje kunnen nemen met de overheid. ‘ Studenten zien het niet als fraude, ze willen gewoon wat extra geld. Dat horen wij letterlijk.’ Naar aanleiding van een steekproef concludeerde de dienst vorig jaar al dat vijftig procent van de studenten onterecht een uitwonende beurs krijgt. Volgens schattingen van het ministerie van Onderwijs wordt jaarlijks zo’n 27 miljoen euro te veel aan studiefinanciering uitgekeerd.
Studenten die gepakt worden moeten het te veel ontvangen bedrag aan studiefinanciering terugbetalen en worden door de dienst persoonsgegevens uitgeschreven. Mogelijk hangt hen vanaf volgend studiejaar een geldboete boven het hoofd. In de nieuwe wetgeving, die in voorbereiding is, wordt ook onderzocht of degene die de student aan een uitwonend adres heeft geholpen kan worden bestraft.
Ondertussen heeft de gemeente ook al eigen maatregelen genomen. Er is een risicokaart gemaakt, die is verstrekt aan alle baliemedewerkers in de stadsdelen. De kaart wordt gebruikt om studenten te ondervragen zodra ze zich op een ander adres komen inschrijven. Volgens Lubberding heeft het al resultaten opgeleverd. ‘Er zijn studenten geweigerd die zich aan de balie in hun stadsdeel kwamen inschrijven. Gewoon door ze een aantal doelgerichte vragen te stellen.’
Nieuwsbericht verscheen in Havana (pdf) en werd overgenomen door Het Parool, zie ook voorpagina van krant van 20 oktober.
